Scrinium Classical Antiquity

GZELLA, H., De eerste wereldtaal. De geschiedenis van het Aramees. Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2017. 403p. Hardbound. Gzella (...) is liefst vierhonderd pagina’s lang aan het woord over een taal waarvan u na afloop weet dat het geen taal, maar een hele taalfamilie is. Die taalfamilie heeft een lange geschiedenis. Die start rond het begin van het eerste millennium voor Chr. en loopt tot op heden door, beslaat dus zo’n drieduizend jaar. Gzella neemt u mee vanaf dat prille begin ergens in Syrië, schetst het beeld van een taal die begint als de taal van een aantal lokale, kleine Arameese stadsstaten, maar die zich al vrij snel weet los te zingen van zijn oorsprong en zich ontwikkelt tot een wereldtaal die gedurende de volgende drieduizend jaar in het hele Midden Oosten wordt gebruikt, terwijl de taal eigenlijk – en dat is behoorlijk uniek – geen “thuisland” meer heeft. (...) Aramees wordt in het Assyrische en Babylonische rijk gebruikt, waar men eigenlijk Akkadisch spreekt. De Achaemeniden gebruiken het als bestuurstaal, terwijl zij zelf Oud-Perzisch spreken en daarnaast ook gebruik maken van het Elamitisch en het Akkadisch. (...) En op de één of andere manier weet dat bestuurs-Aramees vanuit de rijkskanselarijen door te sijpelen naar beneden en wordt het ook de spreektaal van de gewone bevolking, tot het moment dat het Arabisch het uiteindelijk overneemt. (...) In de loop van die drieduizend jaar ontstaan er verschillen die ertoe leiden dat je eigenlijk beter kunt spreken van “Aramese talen”. Gzella behandelt die hele geschiedenis tot op de dag van vandaag toe. De sprekers van Aramese talen die nu nog worden gesproken in Turkije en Syrië, kunnen elkaar niet meer verstaan. Het zijn piepkleine minderheden, levend in geïsoleerde gebieden. Maar ook vroeger waren er al behoorlijke verschillen: tussen de spreektaal en de kanselarijtaal bijvoorbeeld en tussen de Oost- en West-Aramese takken van de boom. (...) Gzella’s boek is zeer compleet. Zoals gezegd behandelt het de geschiedenis tot op heden. Het boek gaat ook niet alleen over de taal of talen, maar betrekt er ook de letterkunde bij. U leert een heleboel over de religieuze en taalkundige achtergronden van de wereld rond de Bijbel en de Bijbel zelf bijvoorbeeld. Ook de latere ontwikkeling van joodse en christelijke ideeën komen ruim aan bod, omdat beide tradities zich mede bedienden van een Aramese taal. Sympathiek vond ik Gzella’s uitleg over het belang van de studie van de diverse taalfases van het Aramees, tot op heden toe: welke vragen zouden we nog kunnen beantwoorden met behulp van de studie van het Aramees? (...) Hier is een professor die doet wat je verwacht van een prof: naast het doen van – ongetwijfeld extreem specialistisch – onderzoek, ook de moeite nemen het publiek uit te leggen wat zijn vakgebied inhoudt, wat het weet, wat het niet weet, waarom het bestaat en waarvoor je het zou kunnen inzetten.' (JONA LENDERING in Mainzer Beobachter, 26-09-2017). € 43.99 (Antiquarian)

HERODIANUS, Donkere wolken boven Rome. Het Romeinse rijk in de derde eeuw. Vertaling M.F.A. Brok, herzien door Vincent Hunink. Inleiding en toelichtingen O. Hekster. Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2017. 285p. Paperback. Als keizer Marcus Aurelius in 180 overlijdt gaat het met het Romeinse rijk bergafwaarts. Binnen amper zestig jaar volgen minstens zeventien keizers elkaar op. Tirannen zoals Commodus en Caracalla, bizarre figuren zoals Heliogabalus, soldatenkeizers en keizers voor een maand of een week. Een keizer als gladiator, broedermoord op de troon, keizerinnen die de macht overnemen: zulke taferelen zag men in Rome niet eerder. Ook economisch en sociaal gaat het rijk wankelen: de structuren van het oude Romeinse systeem raken aangetast. Burgeroorlogen en natuurrampen, buitenlandse invallen en grote onrust in bestuur en leger maken de chaos compleet. Over deze turbulente tijden is een boeiend verslag geschreven door een Griekstalige middelhoge ambtenaar, Herodianus (170-240). Als ooggetuige registreert hij zorgvuldig de grote gebeurtenissen van zijn tijd. 'Donkere wolken boven Rome' is een meeslepend verhaal over een van de woeligste perioden uit de geschiedenis van de eeuwige stad. (Publisher's information). € 21.99 (New)

HERODOTOS, Macht heeft vele minnaars. Vijftig verhalen. Vertaald door G. Koolschijn. Van Oorschot, Amsterdam, 2016. 4rt rev.ed. 198p. Hardbound with dust wrps. De Griek Herodotos uit Halikarnassos (het huidige Bodrum aan de westkust van Turkije) was de eerste grote Europese prozaschrijver. Zijn leven viel samen met de bloei van het klassieke Athene in de vijfde eeuw voor Christus (ca. 480-ca. 425), en het enige boek dat hij schreef, Onderzoekingen, is kenmerkend voor zijn tijd en tegelijk van uitzonderlijke klasse. Herodotos reisde naar de grenzen van zijn wereld: Zuid-Rusland, het Midden-Oosten, Egypte en Noord-Afrika. Overal probeerde hij te achterhalen wat er achter de horizon lag, in India, Siberië of aan de bovenloop van de Nijl. Hij sprak met iedereen die geacht werd iets bijzonders te weten en noteerde geografische, etnologische en historische gegevens, alle met dezelfde ironie en in beeldende taal. Schrijvend met scherpe mensenkennis en een overheersend besef van de betrekkelijkheid van alle normen en de wisselvalligheid van het bestaan, toont hij zich in de allereerste plaats een groot stilist en een meester van het korte verhaal. Naast klassiek geworden verhalen als ‘Adrastos', ‘Periander' en ‘Polykrates' ring' koos Gerard Koolschijn vooral bizarre verhalen over een verloren wereld vol witte plekken, die ver verwijderd lijkt, maar in Herodotos' beschrijving heel dichtbij komt. (Publisher's information). € 21.50 (New)

HOOFF, A. van, Marcus Aurelius: De keizer-filosoof. Ambo, Amsterdam, 2012. 293p. Paperback. 'Van Hooff verdeelt zijn boek in thematische hoofdstukken maar volgt wel een chronologisch spoor. Daardoor slaagt hij erin zijn beide ambities - persoonsbeschrijving en cultuurgeschiedenis - waar te maken. (...) Van Hooff is een uitstekende docent. Hij schrijft helder en onderhoudend en zijn eruditie is overal voelbaar. Zo slaagt hij erin de keizer te doen landen in de context van zijn tijd. In die oude, vreemde wereld is Van Hooff een ideale gids.' (WILFRED van de POLL in Trouw, 21.11.2012). € 23.99 (New)

HOOFF, A. van, Keizers van het Colosseum. Ambo / Anthos, Amsterdam, 2014. 'Het Colosseum, het bekendste en mogelijk drukst bezochte oudheidkundig bouwwerk van Rome. Dagelijks wordt het overspoeld door drommen toeristen en hun reisleiders. Maar wat gaat er écht schuil achter dit archeologisch schouwspel? In Keizers van het Colosseum fungeert dit beroemde amfitheater als symbool voor het Flavische keizerschap. Van Hooff is onze reisleider en toont op welbespraakte en vakkundige wijze de geschiedenis van deze regeringsperiode en hoe deze exemplarisch is voor de keizertijd. (...) Keizers van het Colosseum is een ontzettend slim samengesteld boek voor zowel leek als kenner. Van Hooff is een briljant verhalenverteller met een ontzettend goede kennis van zaken. Het boek is gelardeerd met interessante anekdotes, weetjes en feiten waarvan je onophoudelijk meer wilt weten. Elk aspect dat denkbaar is bij dit onderwerp komt aan bod en wordt met verve toegelicht. De keuze voor een thematische opzet in plaats van een chronologische vertelling maakt dit boek tevens erg toegankelijk. Bovendien is “Keizers van het Colosseum” voorzien van de nodige indexen, stambomen, landkaarten en een ouderwets kleurenkatern. Een aanrader voor iedereen die meer wilt weten van de Romeinse keizerlijke geschiedenis en de verhalen achter het Colosseum.' (RUTGER WOLTERS in Archeologie Nederland, 15.01.2015). € 21.99 (Antiquarian)

HOOFF, A. van, Het 'Plakkaat van Verlatinge'. De eerste onafhankelijkheidsverklaring. Omniboek, Utrecht, 2018. 192p. Paperback. In ‘Het Plakkaat van Verlatinge’ betoogt Anton van Hooff waarom de Acte van Verlatinge gezien kan worden als de geboorteakte van Nederland. In 2018 werd het plakkaat verkozen tot Het Pronkstuk van Nederland. Het document dat op 26 juli 1581 in Den Haag ondertekend werd, geldt als de onafhankelijkheidsverklaring van een aantal Nederlandse provinciën die de Spaanse Filips II afzworen (sic!) als hun heerser. Classicus Anton van Hooff schrijft over de geschiedenis en de wording van dit belangrijke document en laat in dit boek zien hoe het een bindend symbool is geworden van de waardengemeenschap van de onafhankelijke natie Nederland. (Publisher's information). € 18.99 (Antiquarian)

HOOFF, A., van, Athene. Het leven van de eerste democratie. Ambo, Amsterdam, 2011. 270p. Bound wrps. 'Hoe ging die directe democratie nou precies te werk in het oude Athene? Dat heeft Anton Van Hooff (voormalig hoofddocent Klassieke Geschiedenis aan de Radboud Universiteit, docent klassieke talen Stedelijk Gymnasium Nijmegen) voor ons uitgeplozen. In dit boek beschrijft hij: - hoeveel burgers er dagelijks actief betrokken waren bij het besturen van de stad (ca. 2500, naast 700 ambtenaren), - wie daarvoor in aanmerking kwamen (in eerste instantie de burgers die tijdens een oorlog paard en wagen konden inzetten, later ook de zwaardhoplieden, gevolgd door de roeiers - toen de marine van doorslaggevend belang bleek), - hoe die verkozen werden ( willekeurige loting), - waarover ze besluiten moesten nemen (oorlog, inkomsten, wetgeving, binnenlandse fricties, betrekkingen met bondgenoten, onderhoud vloot en heiligdommen ...), - hoe die besluitvorming tot stand kwam (direct na de pleidooien, zonder onderling overleg, groepsvorming was verdacht). Dit laatste, het verdacht zijn van groepsvorming, is een belangrijk kenmerk van die democratie: wantrouwen, apistia, was de burgerdeugd bij uitstek volgens Demosthenes. Als hygiënische maatregel werd om de zoveel tijd (in zestig jaar vijftien keer) een ‘schervengericht’ gehouden. (…) Bij zo’n peiling werden de burgers, minimaal 6000, gevraagd om de naam van iemand die naar hun idee te veel aanzien had verworven op een scherf te zetten. Bij een meerderheid werd de betreffende persoon voor tien jaar verbannen. In het boek staan foto’s van gekerfde scherven uit het Agoramuseum, met leesbare namen als ‘Thoukydides’ en ‘Perikles’. Die beelden brengen die jonge democratie tastbaar dichtbij. Voor mij werpt dat een nieuw licht op het proces tegen Socrates: ook hij kreeg immers teveel invloed in de ogen van sommigen en daar was men beducht voor. Bovendien stak hij zijn afkeer van de democratie niet onder stoelen of banken. Waarbij hij overigens niet de rechtmatigheid daarvan ter discussie stelde. Alles bij elkaar een zeer interessant boek voor wie geïnteresseerd is in het ontstaan van onze democratie. En voor de mensen die vrezen dat democratie en ‘dialoog’ (alles doorspreken) ten koste gaat van slagkracht: 'Wijzelf vormen ons een oordeel of overwegen de kwesties nauwgezet, want we vinden niet dat discussies schadelijk zijn voor handelingen. Nee, schadelijk is het door discussie niet goed op de hoogte te zijn voordat men overgaat tot de nodige actie.' (Uit Perikles’ Dodenrede).' (ERIK BOERS in Het Nieuwe Trivium). € 12.00 (Antiquarian)

HORATIUS, Pluk de dag. Vijftig oden. Vertaald, ingeleid en toegelicht door Paul Claes. Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2015. 152p. Paperback. De dichter Horatius (65-8 v.Chr.) voorspelde dat zijn roem zo lang zou duren als het Romeinse rijk. Hij overtrof zijn eigen verwachtingen: meer dan twee millennia na hun verschijnen blijken zijn gedichten nog springlevend. Gevleugelde woorden als 'pluk de dag', 'de gulden middenweg' en 'ik zal niet helemaal sterven' trotseerden de tijd. De inspirator van talloze dichters (van Petrarca tot Auden) heet terecht de vader van de westerse lyriek. Paul Claes plukte uit Horatius' oden een tros van vijftig sappige gedichten. In deze keus proeven we minder de moralist dan de volbloedige zanger van wijn en liefde. De levendige berijmde vertaling toont Horatius als een fantasierijke, humoristische en geraffineerde meester. De welluidende Latijnse tekst mocht natuurlijk niet ontbreken. (Publisher's information). € 21.99 (New)

HUPPERTS, CH., Woordenboek Grieks-Nederlands. Eisma/Edumedia, Leeuwarden, 2018. 4th ed. 638p. Sewn. Flexible cover. € 55.75 (New)

JONGEN, L., Het leven van de heilige bisschop Sint Ludger. De Middelnederlandse tekst uitgegeven, hertaald en ingeleid. (Met facsimile van het handschrift). Verloren, Hilversum, 2009. 128p. ills. Sewn. € 19.00 (New)