Scrinium Classical Antiquity

FALX, MARCUS SIDONIUS, Handboek slavenmanagement. Met medewerking van Jerry Toner. Met een voorwoord van Mary Beard. Vertaald door Patrick De Rynck. Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2015. 224p. Paperback. 'Zoals Machiavelli leiders wilde leren om macht uit te oefenen, zo doceert Falx over de finesses van het beheer van slaven. 'Jammer genoeg leven we in een wereld met almaar meer christenen,' zegt Falx aan het einde van zijn handboek over wat hij 'een bizarre sekte' noemt. 'Hun bijgeloof is aantrekkelijk voor slaven, met zijn praatjes over de zachtmoedigen die de aarde zullen erven.' Niet dat Falx de ergste uitwassen bij de behandeling van slaven goedpraat. Hun meester dient streng doch rechtvaardig op te treden. (...) Falx bestaat niet. Hij is bedacht door Jerry Toner, classicus aan de universiteit van Cambridge. Toch is zijn boek meer dan een pastiche op de Machiavelli-achtigen en het moderne managementboek. De door hem gekozen vorm geeft een betere inkijk in de psyche van de welgestelde Romeinen en de maatschappelijke verhoudingen in de Oudheid dan menig traditioneel geschiedenisboek. Met commentaren aan het eind van elk hoofdstuk laat de auteur zien wat het waarheidsgehalte van Falx' beweringen is en welke bronnen ze ondersteunen.' (PAUL VAN DER STEEN, Trouw, Letter & Geest, 14.02.2015, p.35). € 15.00 (New)

FINLEY, M.T., De wereld van Odysseus. (Opnieuw) vertaald door Bastiaan Bommeljé. Bijleveld, Utrecht, 2009. 287p. ills. Paperback. € 19.50 (New)

FREISENBRUCH, A., Vrouwen van Rome. Seks, macht & politiek in het Romeinse rijk. Vertaald door Mieke Lindenburg. Atheneum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2011. 463p. Paperback. Nice copy. 'This book takes the reader through the times when emperors were fairly happy with their wives, and into later times, when there were even signs of affection. After the watershed of 35 BC, the next big change for women is the acceptance of Christianity: by then, prominent women are allowed to be chaste and ascetic, rather than obedient breeders, and the new church gave them new roles. In the Eastern empire, they became admired for the incursions they made into orthodox theology: when Pulcheria, sister of Theodosius II, decided that Mary was not just mother of Christ, but mother of God, she could find a bishop to fix it for her. The author is quick to see the far-reaching consequences of such stories and to apply the lessons to modern times; the comparisons with, for example, American presidents aren't fanciful. At one point, she suggests that it goes deeper even than that. Referring to the Roman habit of turning luminaries into gods, Freisenbruch points out that 'divine honours (for a woman) were less of a personal tribute than a routine benefit intended more for the glorification of her ruling emperor than the recipient'. Even so, in this colourful, pacy survey of dominant Roman women, we can admire them in their own right.' (TOM PAYNE on the English edition in The Telegraph 2010-08-02). € 45.00 (Antiquarian)

GALILEO GALILEI, Kijker, Kerk en Kosmos. Galileo Galilei's 'Bericht van de sterren' en 'Brief aan Groothertogin Christina'. Vertaald en ingeleid door M. Agricola, A. Van Helden en St. Van Impe. Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2017. 240p. Paperback. In 1608 toonde de Middelburger Hans Lipperhey zijn eerste, zelfgemaakte telescoop aan Prins Maurits. In Italië hoorde Galilei hiervan. Hij maakte een verbeterde versie van het apparaat en richtte die op de maan en de sterren. Wat hij zag schreef hij op in de Sidereus nuncius (‘Bericht van de sterren’), een boekje vol bewijzen voor de juistheid van Copernicus’ heliocentrische model. De inhoud was explosief, want in tegenspraak met een aantal Bijbelpassages. Om te voorkomen dat de leer van Copernicus verboden zou worden, sprong Galilei in 1616 voor hem op de bres met zijn 'Brief aan groothertogin Christina'. De wereld zag er, acht jaar na Lipperhey’s ontdekking, totaal anders uit. Galilei’s Sidereus nuncius en zijn Brief aan groothertogin Christina waren bestemd voor een algemeen publiek, en zijn dan ook uitstekend leesbaar. Ze zijn nu na vierhonderd jaar voor het eerst in het Nederlands vertaald. (Publisher's information). € 21.99 (New)

GERRITSEN, W., Het spoor van de eenhoorn. De geschiedenis van een dier dat niet bestaat. Primavera Pers, Leiden, 2011. 232p. Richly ills. Sewn. Al eeuwenlang wordt de mens gefascineerd door dieren die alleen in de verbeelding bestaan: fabeldieren als de draak en de feniks. Ook de eenhoorn behoort tot de geestelijke bagage van de moderne mens en onderzoek van de eenhoortraditie biedt een reeks verrassende 'sleutelgatvisies op uiteenlopende cultuurperioden en kennisgebieden. Dit boek beschrijft hoe de eenhoorn deel gaat uitmaken van het gedachtegoed van de Griekstalige Mediterrane wereld, zowel in wetenschappelijk als in religieus opzicht. Wetenschap en godsvrucht bepaalden ook het beeld van de eenhoorn in de middeleeuwen. Enerzijds verovert het dier zich een plaats in de zoölogie, anderzijds ontwikkelt het eenhoornmotief zich tot een christelijk symbool. Het boek besteedt veel aandacht aan de Arabische wereld en aan de zogenaamde bestiaria of ‘dierboeken’. De neushoorn en de narwal zijn al in een relatief vroeg stadium onderdeel van het debat over het bestaan van de eenhoorn. Wanneer halverwege de 19de eeuw het dier definitief naar het rijk der fabelen wordt verwezen, krijgt het een nieuwe rol in de psychologie en esoterie. Het belang van het eenhoornmotief in literatuur en kunst is een belangrijk aspect van dit boek. Opvallend hierbij is de tegenstrijdigheid van de eenhoornsymboliek: enerzijds geldt de eenhoorn als een symbool van losbandigheid, anderzijds staat het motief juist voor kuisheid en zuiverheid. Het feit dat de eenhoorn ook voorkomt in de Harry Potter-boeken van J.K. Rowling doet vermoeden dat het laatste eenhoornverhaal nog niet is verteld: het motief blijft fascineren. (Publisher's information). € 24.50 (New)

GIFFORD, C., De Klassieke Wereld in 100 woorden. Met tekeningen van G. Herba. Vertaald door Imme Dros. Querido, Amsterdam, 2020. 112p. Richly ills. Original title: The Ancient World in 100 Words. € 22.50 (New)

GOLDSWORTHY, A., Augustus. Van revolutionair tot keizer van Rome. Omniboek, Utrecht, 2018. 604p. Paperback. Meedogenloos en menselijk. Gul en gewelddadig. Poëzieliefhebber en politicus. Keizer Augustus was een vat vol tegenstrijdigheden. Maar het opvallendst van alles is het feit dat hij naar de achtergrond van de geschiedenis is verdwenen, terwijl hij meer dan veertig jaar aan de macht is geweest en minstens zo belangrijk was als zijn legendarische oudoom Julius. Dit boek volgt Augustus' ontwikkeling van krijgsheer tot keizer en zoomt in op wat hem menselijk maakte - zijn huwelijk met Livia, zijn liefde voor het geschreven woord - én wat hem zo uitzonderlijk maakte dat hij in staat was zich een weg naar de top te vechten en daar zo lang te blijven. Want laat er geen misverstand over bestaan: Augustus was een dictator. Maar hij was veel meer dan dat alleen. Historicus Adrian Goldsworthy schrijft met verfrissende eerlijkheid en terechte bewondering over Augustus. (Publisher's information). 'Goldsworthy admits that pinning Augustus down is a tricky task. But he never allows any aspect of the Augustan project to slip away. The focus shifts easily from Augustus' military might to his love of poetry (he ensured that Virgil's Aeneid be preserved for posterity as the poet had specified in his will). He shines a light on the many contradictions of Augustus' character (...). Goldsworthy doesn't hesitate to describe the emperor for what he was: a mass-murderer and then a military dictator. But he reminds us of Augustus' charm and humanity too. (...) Augustus took the Roman world from civil war to lasting peace and prosperity, and the mechanisms he used to obtain and maintain power were extraordinary. Like Goldsworthy's biography of Julius Caesar, this is essential reading for anyone interested in Ancient Rome.' (NATHALIE HAYNES on the English original in the Independent, 14.08.2014). € 18.99 (New)

GOLDSWORTHY, A., Pax Romana. Oorlog en vrede in de Romeinse tijd. Omniboek, Utrecht, 2017. 3rd impr. 512p. Paperback. 'Dit boek kan in zekere zin als een alternatieve geschiedenis van het Romeinse rijk beschouwd worden. Alternatief in alvast twee opzichten. Vooreerst dat, afgezien van enkele bladzijden helemaal in het begin van het boek, de ontwikkelingen in het kerngebied, namelijk het Italische schiereiland, buiten beschouwing gelaten worden. En vervolgens dat er geen narratieve geschiedenis geboden wordt waarin het verloop van de gebeurtenissen en de ontwikkeling van de diverse sectoren in chronologische volgorde aan bod komen. (...) In het eerste deel (blz. 31-163), De Republiek, wordt de periode behandeld waarin Rome zijn heerschappij vestigt over de Mediterrane wereld. Veelal gebeurt dit met geweld en Goldsworthy beschrijft dan ook uitvoering, en zonder dit te willen goedpraten, de kostprijs die de onderworpen volkeren moesten betalen: verwoesting van nederzettingen, vernietiging van landbouwgronden, massale moordpartijen en grote bevolkingsgroepen die tot slaaf werden gemaakt. Op deze militaire fase volgde dan een Romeins bestuur dat vooral gericht was op economische uitbuiting van het gebied als wingewest. Dat alles althans voor die volkeren en gemeenschappen die zich manu militari tegen het opdringen van de Romeinen hadden verzet. Volkeren en gemeenschappen die het niet tot een conflict hadden laten komen en voor een overeenkomst met de Romeinen hadden geopteerd, bleef dit lot bespaard. Een bondgenootschap of vriendschapsverdrag regelde dan voortaan hun relatie met Rome. (...) In deel twee (hoofdstukken 7 tot 14; blz. 167-410) behandelt de auteur de situatie onder het Principaat, de periode tijdens dewelke de Pax Romana vooral een positieve connotatie heeft. Hoofdstuk 7 biedt een chronologisch geordend overzicht van de manier waarop de opeenvolgende keizers oorlogen voerden om het imperium uit te breiden of te handhaven. (...) In een korte conclusie (blz. 411-417)) brengt Goldsworthy de hoofdlijnen van zijn betoog nog eens beknopt in herinnering en tracht de balans van deze Pax Romana op te maken. Ze betekende een buitengewone prestatie: "De gebieden onder Romeinse heerschappij in die periode hadden aanzienlijk minder te lijden van oorlogen en georganiseerd geweld dan in de eeuwen daarvoor of daarna. De vrede was niet absoluut, maar het tijdperk van het Principaat was wel vreedzamer en dus stabieler. De welvaart was wijder verspreid, ook al bereikte die niet iedereen, en goederen, mensen en ideeën konden vaker en verder reizen dan ooit tevoren, wat op zichzelf een van de belangrijkste bewijzen is voor het succes van de Pax Romana. (...) wetenschappelijk stevig onderbouwd en bijzonder vlot geschreven. Bovendien worden de meest recente inzichten die tot nog toe enkel in de vaklitteratuur te lezen waren, hier door Goldsworthy verwerkt in een boek dat zich tot een breder publiek richt. Men kan slechts hopen dat ze nu ook vlug hun weg zullen vinden naar de schoolboeken en de lessen geschiedenis in het secundair onderwijs. De originele invalshoek van het boek brengt bovendien met zich mee dat tal van onderwerpen worden aangesneden die in de meeste overzichten van de Romeinse geschiedenis niet of nauwelijks aan bod komen. (...) een absolute must voor alle historisch geïnteresseerden.' (ROBERT DUTHOY in VVLG). € 15.00 (New)

GOUW, Patrick, Griekse atleten in de Romeinse Keizertijd. 31 v.Chr. - 400 na Chr. Amsterdam University Press, Amsterdam, 2009. 441p. ills. Sewn. Diss. Universiteit van Amsterdam. [Printed on demand]. € 50.00 (Antiquarian)

GRUNBERG, A., Als ze het over Marokkanen hebben. Querido, Amsterdam. Antwerpen, 2020. 112p. Cloth with dust wrps. In een lege Nieuwe Kerk te Amsterdam hield Arnon Grunberg op 4 mei 2020, vijfenzeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederland,
de herdenkingsrede. Hij stelde onder meer dat individuen niet gereduceerd moeten worden tot de groep waartoe ze zouden behoren; dat uitsluiting van een minderheid vroeg of laat andere, uiteindelijk álle minderheden zal treffen. Grunbergs woorden werden met instemming en lof ontvangen, maar ook kreeg hij te maken met enkele doodsbedreigingen en andere uitingen van haat. In 'Als ze het over Marokkanen hebben' zijn naast deze lezing vier teksten opgenomen waarin Grunberg zijn jeugd, de Joodse identiteit en het werk van Marga Minco en Imre Kertész onderzoekt. Hij vindt het algemene
en universele in het persoonlijke; zijn gedachten zijn prikkelend, zijn formuleringen messcherp. (Publisher's information). € 17.50 (Antiquarian)